‘Tijd nemen om sporen te maken en het dagschema even los te laten’
Dubbelinterview Els Betcke, kwaliteitsmedewerker bij Talentenklup en Herma Roos, cultuurcoach VE bij CultuurSchakel
“Kijk,” zegt Els Betcke terwijl ze de deur opent van het gloednieuwe atelier op de binnenplaats van de Talentenklup, een kinderopvangorganisatie voor voorschoolse educatie in de Schilderswijk. De deur zwaait open, en achter de houten panelen van het schuurtje verschijnt een waar kinderatelier met overzichtelijke tafels en stoelen en gesorteerd materiaal aan de wanden. De ruimte is zo ingedeeld dat elk hoekje benut wordt, maar het oogt of voelt niet overvol. “Hier werken de peuters van de VE-groepen en de kleuters van de Van Ostadeschool in groepjes van ongeveer tien kinderen en mogen ze ontdekkend of spelenderwijs leren met verrassend materiaal,” zegt ze.
Els is een groot voorstander van het creatieve leerproces, waarbij het accent vooral wordt gelegd op ‘ontdekken’ en niet op het ‘eindproduct’. Het was al jaren een droom van haar om een kinderatelier te creëren, en dit najaar hebben de medewerkers van de Talentenklup de oude schuur op de binnenplaats omgetoverd tot een droomatelier. Herma Roos, Cultuurcoach bij CultuurSchakel, komt vandaag een kijkje nemen en is blij verrast. “Dit is heel inspirerend. In dit atelier kunnen de peuters in een prikkelende omgeving spelen met zoveel verschillende materialen.” In ruim een jaar tijd zijn er, in de samenwerking tussen Talentenklup en CultuurSchakel, heel wat stappen gezet richting cultuuronderwijs voor de allerkleinsten.
“Bij onze eerste ontmoeting, anderhalf jaar geleden, wees Herma me op de Icc-cursus. Die is weliswaar gericht op het basisonderwijs, maar sluit prima aan op VE om visie te ontwikkelen en een plan van aanpak te schrijven.” En Els wees Herma tijdens hun eerste gesprek op Atelier in een koffer van Sabine Plamper, die inmiddels geen onbekende meer is in Den Haag. Bij de themabijeenkomst in Laaktheater gaf zij een inspirerende lezing over hoe kinderen van nature onderzoekers zijn en dat creativiteit van groot belang is voor de hele ontwikkeling van een kind. Inmiddels heeft de eerste 2-daagse training plaatsgevonden bij het Haags KunstAtelier, waar 20 pedagogisch medewerkers en kunstvakleerkrachten van Art-S-Cool en Haags KunstAtelier de training hebben gevolgd, waaronder Els en haar collega’s. “Zorg voor eenvoudige, interessante materialen zoals takken, levensmiddelen, elastiek, ijzerdraad, oude fietsbanden en gebruik echt materiaal. Ga eens shoppen bij de bouwmarkt! Zeg niet ‘mooi’, maar ‘vertel eens wat meer over wat je hebt gemaakt?’” waren tips waarmee iedereen de volgende dag meteen aan de slag kon.
Bij de Icc-cursus werd een cultuurplan geschreven waarin onder andere stond: “Cultuuronderwijs kan goed aansluiten bij de speerpunten die we hebben geformuleerd in onze pedagogische beleidsplannen. Leren door te spelen, te ontdekken, te proberen, alleen of met elkaar.” Bij de uitwerking in het plan van aanpak stond een studieochtend gepland voor de pedagogische medewerkers, samen met de onderbouwleerkrachten van de Van Ostadeschool. Els vertelt: Na de training van Sabine Plamper en de Icc-cursus heb ik deze studiedag vormgegeven en kon ik gebruikmaken van werkvormen en inspirerende filmpjes uit de cursus om zo mijn collega’s te laten zien hoe je cultuuronderwijs kunt integreren. Mijn collega’s waren enthousiast, en als ik volgend jaar met pensioen ga, zorgen zij ervoor dat onze visie op cultuureducatie onderdeel blijft van onze leerlijn. De borging is erg belangrijk; dit is een aandachtspunt voor 2024. Bij het zoeken naar een geschikte ruimte voor de studiedag tipte Herma me op Theater De Vaillant, 5 minuten lopen van onze locatie, en ik was er nog nooit geweest. We waren er van harte welkom!”
“Vanuit de stimuleringssubsidie hebben we een keuze gemaakt uit het brede, gevarieerde aanbod, en zijn de peutergroepen dit jaar met de ouders naar het Kinderboekenmuseum geweest. Zo komen ouders ook in aanraking met cultuur; samen eropuit gaan is een beleving en geeft plezier. Op de groep zelf is door de pedagogisch medewerkers gewerkt, en aan het eind van de dag hadden de peuters allemaal verschillende werkjes gemaakt in het atelier én vertelden ze ons zelfs welk werkje van wie was. Geen enkel werkje was hetzelfde. Dat geeft toch veel meer plezier dan allemaal dezelfde kleurplaat.” Els; “Ik moet nu opeens denken aan mijn collega die mij vertelde over een groepje kinderen dat zo in hun flow zat tijdens het maken van een werkje; ze gingen daar zo in op. Hoewel het alweer tijd was om de volgende taak van het dagprogramma te doen, gaf zij de kinderen de tijd om sporen te maken en te ontdekken. Gewoon in hun eigen tempo, want zij had er vertrouwen in dat het goed was om het dagprogramma voor even los te laten.” We zijn nu anderhalf jaar werkzaam voor de VE en de gemeente maakt voor drie jaar subsidie vrij voor cultuuronderwijs voor peuters. Het is goed om te zien dat alle partijen het belang van kunst inzien voor alle kinderen.
Wil je ook aan de slag met cultuuronderwijs voor peuters?