Project: Mijn lijf

Doorloop onderstaande stappen:

1. Uitrekken
   • Laat alle leerlingen doen alsof ze, zittend op hun stoel, aan het slapen zijn.
   • Laat een zacht geluid horen (bijvoorbeeld een belletje) en alle leerlingen worden rustig wakker.
   • Laat ze alle verschillende lichaamsdelen ver uitstrekken om goed wakker te worden. Begin met armen: eerst een arm, de andere arm, allebei tegelijk. Doe dit ook met de benen en rug. Dan je hele lichaam ver uitstrekken.
2. Kloppen
   Klop met je handen op je lichaam om het zogenaamd ‘wakker’ te maken. Doe dit lichaamsdeel voor lichaamsdeel. Op je hoofd en gezicht doe je het heel zachtjes met alleen je vingertoppen, als regendruppels op je huid.

Voer onderstaande opdrachten uit of maak een keuze:

Dansfragment bekijken

Bekijk het dansfragment Sticky Piece van Hans van Maanen, in de uitvoering van het Scapino Ballet.

Bespreek na aan de hand van vragen als:

• Wat heb je gezien?
• Wat gebeurt hier denk je?
• Met welke delen van hun lichaam zaten ze aan elkaar?
  
  

Ik en mijn stoel
Een actie – reactie-opdracht, de leerlingen bewegen op één plek.

De leerlingen zitten op hun stoel. Zorg dat ze een klein beetje ruimte om hun stoel hebben.

• Vertel dat hun stoel een beetje kleverig is en dat ze telkens met een ander deel van hun lichaam vastgeplakt raken.
• Noem telkens een ander lichaamsdeel; met dit lichaamsdeel raken de leerlingen hun stoel aan alsof ze daarmee vastplakken. Ze maken als vanzelf dan allerlei verschillende houdingen. Benoem:
• handen
• knieën
• hoofd
• ellebogen
• één voet
• één schouder
• puntje van je neus
• …
  
  

Aan de slag in het speellokaal

Doorloop onderstaande stappen:

Vastgeplakt aan de vloer 

Een bewegen – stop-opdracht, de leerlingen dansen door het hele speellokaal.

• Vertel de leerlingen dat wanneer de muziek klinkt, ze door het hele lokaal mogen lopen, huppelen en dansen. Zodra de muziek stopt, zitten hun voeten echter vastgeplakt en kunnen ze niet meer bewegen. Begint de muziek weer, dan laat de lijm los en kunnen ze weer verder dansen.

Doe dit enkele keren waarbij de leerlingen telkens ongeveer een halve minuut dansen en 5 tot 10 tellen stilstaan.

• Vertel dat er nu telkens een ander lichaamsdeel vastgeplakt zit aan de vloer wanneer de muziek stopt. Laat de leerlingen achtereenvolgens met verschillende lichaamsdelen ‘vastplakken’ in de stop van de muziek. Dat betekent dat ze dan met dat deel van hun lichaam de vloer aanraken. Zoals: knieën, rug, hoofd, handen, billen, buik e.d.
  
  

Muziek: Samba Salad van Bigi Kaiman

Vastplakken aan iemand anders
Een bewegen – stop-opdracht, de leerlingen dansen door het hele speellokaal.

Deze opdracht heeft dezelfde vorm als de vorige opdracht: op muziek lopen, huppelen of dansen alle leerlingen door het hele speellokaal. Zodra de muziek stopt, zitten ze zogenaamd ‘vastgeplakt’ .

Nu echter niet aan de vloer, maar aan een andere leerling. Ze zoeken iemand op en gaan tegen elkaar aan staan met bijvoorbeeld:

• hun handen
• neuzen
• rug
• voeten (ze kunnen hierbij gaan zitten en hun voetzolen in de lucht tegen elkaar aan houden)
• heupen etc.
  
  

Muziek: Samba Salad van Bigi Kaiman

Stempelen
Een bewegen – stop-opdracht, de leerlingen dansen door het hele speellokaal.

Voer onderstaande opdrachten uit:

1. Stempelen met je voeten
   • Laat de leerlingen de volgende afbeeldingen zien van voetafdrukken: Twee paar voeten en Paadje van voetafdrukken.
   • Vertel dat ze nu zelf zogenaamd verf aan hun voeten hebben en mogen stempelen door het hele speellokaal op de vloer, alsof het een groot vel papier is waarop ze een stempeltekening gaan maken. Denk hierbij aan: verschillende paadjes lopen zodat je slingerende lijnen maakt of rondjes, hinkelen zodat je telkens maar één voetafdruk maakt, springen, schuifelen zodat je strepen maakt.
     
     Muziek: Take Five van Dave Brubeck
2. Stempelen met je handen
   • Laat de volgende afbeeldingen van een handafdruk
   • Laat de leerlingen opnieuw door het hele speellokaal zogenaamd stempelen, nu met hun handen. Ze kunnen bijvoorbeeld op handen en voeten gaan lopen of op verschillende plekken met hun handen de vloer aanraken.
3. Met andere lichaamsdelen
   • Met je billen (de leerlingen schuiven zittend over de grond of lopen op handen en voeten met hun buik omhoog en gaan telkens even zitten om een ‘stempel’ te maken).
   • Met je knieën (de leerlingen kruipen).
   • Met je hoofd (de leerlingen verplaatsen zich op handen en voeten en raken telkens met hun hoofd de grond aan).
   • Met je zij (de leerlingen schuiven zijwaarts liggend door het lokaal).

Stempeltekening
Dansimprovisatie, de leerlingen dansen door het hele speellokaal.
Laat de leerlingen zich voorstellen dat de vloer van het speellokaal een heel groot vel papier is. Hierop gaan ze een mooie stempeltekening maken. Hoe kunnen ze een stempeltekening maken met zoveel mogelijk verschillende stempels? Het hele papier moet vol!
Zo dansen de leerlingen door het hele speellokaal waarbij ze met telkens andere lichaamsdelen de grond aanraken en daardoor op allerlei verschillende manieren voortbewegen zoals op handen en voeten, op hun tenen, op hun billen, schuivend op hun buik e.d.
Begeleid de leerlingen door vanaf de kant vragen te stellen als: “Heb je al met je knieën gestempeld?”, “Kun je ook net je neus stempelen?“.

Muziek: Take Five van Dave Brubeck

Doe onderstaande opdrachten of maak een keuze:

1. Dansen voor elkaar
   Verdeel de klas in twee groepen. De ene helft is publiek en kijkt, de andere helft danst de ‘stempeltekening’ uit de vorige opdracht.
2. Tekening ‘Mijn lichaam’
   Wanneer de leerlingen in de oriëntatie hun lichaamsomtrek hebben getekend op een groot vel papier, kunnen zij nu hun lichaam in gaan kleuren.
   Maak een tentoonstelling van deze tekeningen.

Doorloop onderstaande stappen:

1. Bekijk het dansfragment Wie ben jij? van dansgezelschap Sally.
2. Wat kun jij heel goed?
   Vraag de leerlingen daarna welke beweging zij goed kunnen maken. Laat telkens een leerling die dit wil, dit voordoen in het midden van de kring.
   Bijvoorbeeld:
   • Een ‘kunstje’ zoals op één been staan of je voet in je nek leggen.
   • Sterk zijn: een stoere houding aannemen.
   • Snel zijn: heel snel trappelen met je voeten op je plek.
   • Heel hoog springen.
   • Doodstil kunnen blijven staan als een standbeeld, zonder iets te bewegen.
   • Je oren laten bewegen.
3. Bekijk het dansfragment Aaben Dans met Igen
   Let op: hier staat Deense tekst bij. ‘Igen’ betekent ‘again’, hier te vertalen als ‘nog een keer’.
   Bespreek na aan de hand van vragen als:
   • Wat heb je gezien?
   • Heb je iets gezien wat jij ook kunt? Heb je iets gezien wat jij niet kunt?
   • Benoem speciaal de bewegingen rollen (rul), draaien (drej), springen (hop) en vliegen (flyv) die te zien zijn en vraag de leerlingen wie dat ook kan.

Aan de slag in het speellokaalDoe onderstaande opdrachten of maak een keuze.

Wat kunnen mijn handen?
Opdracht met voor- en nadoen in een kring, de leerlingen dansen op één plek.

Ga met de leerlingen in een kring staan of zitten. Vraag aan de leerlingen wat je handen allemaal doen en kunnen en voer elk antwoord meteen op muziek uit, waarbij je dezelfde beweging enige tijd blijft herhalen zodat het dansant wordt.

Denk aan bewegingen als:

• zwaaien
• in je handen wrijven
• boksen
• wapperen met je handen
• rondjes draaien met je handen
• zogenaamd aaien
• wijzen
  
  

Muziek: Libertango van Astor Piazzolla

Wat kunnen mijn voeten?
Opdracht met voor- en nadoen in een kring, de leerlingen dansen op één plek.

Herhaal bovenstaande opdracht, maar nu met bewegingen van je voeten. Laat telkens een leerling iets benoemen wat onze voeten kunnen en voer dit uit terwijl je op één plek blijft staan.
Bijvoorbeeld:

• trippelen
• stampen
• huppelen
• schoppen (schopbeweging maken zonder iets te raken)
• springen
  
  

Muziek: Birdwalk van Herbie Mann

En wat kan mijn lichaam nog meer?
Een bewegen – stop-opdracht, de leerlingen dansen door het hele speellokaal.

• Bespreek kort met de leerlingen welke bewegingen je lichaam allemaal nog meer kan maken. Herinner ze nog even aan het dansfragment met de bewegingen rollen, draaien, springen en vliegen.
• Benoem klassikaal telkens één manier van bewegen.
• Zet de muziek op, alle kinderen gaan nu op deze maner bewegen.
• Herhaal dit met een aantal verschillende bewegingsvormen. Per bewegingsvorm kan er nog gevarieerd worden. Bijvoorbeeld:
• lopen (kun je ook zijwaarts lopen? Heel langzaam lopen, heel snel?)
• springen (kun ook heel snel springen, heel hoog, heel ver?)
• rollen (kun je je klein maken en rollen?)
• kruipen (kun je ook achteruit kruipen?)
• huppelen (kun je heel hoog huppelen? )
• draaien ( kun je heel laag draaien? Kun je op één been draaien?)
  
  

Muziek: Birdwalk van Herbie Mann

Kijk eens wat ik kan!

Een bewegen – stop-opdracht, de leerlingen dansen door het hele speellokaal.

• Laat alle leerlingen verspreid door het lokaal op de grond zitten.
• Vraag wie er iets wil laten zien wat hij kan met zijn handen, voeten of hele lichaam. Laat één leerling iets voordoen.
• Zet hierna de muziek aan, de hele groep gaat het nu nadoen.
• Zet na ongeveer een minuut de muziek weer stil, de leerlingen gaan op de grond zitten. Laat dan een volgende leerling iets voordoen, enz.
• De leerlingen gebruiken hierbij dansbewegingen die gemaakt zijn bij ‘onderzoeken’ of verzinnen misschien nieuwe bewegingen.
  
  

Muziek: Air à danser van Penguin Café Orchestra

Eén voor één
Een oversteekoefening in de kring

Alle leerlingen zitten in een kring op de grond.

• Laat telkens één leerling oversteken naar een andere leerling in de kring op een zelfgekozen manier, iets wat ze goed kunnen of leuk vinden om te doen.
• Aangekomen aan de overkant gaat de leerling zitten op de plek van de leerling waar hij is aangekomen; deze leerling staat op en steekt op een eigen manier over naar een andere leerling.
  
  

Dit gaat door tot alle leerlingen aan de beurt geweest zijn.

Muziek: Air à danser van Penguin Café Orchestra

Voer onderstaande opdrachten uit:

Kijk wat die kan!
Bekijk met de leerlingen de zes afbeeldingen van dieren. Bespreek wat deze dieren bijzonder goed kunnen met hun lijf. Vraag aan de leerlingen wie dat ook kan en dat wil laten zien.

• Beer: is groot en sterk.
  Hoe groot en sterk kunnen wij ons maken?
• Vlieg: is klein en snel.
  Hoe klein kunnen wij ons maken? Hoe snel kan je trappelen met je voeten?
• Slang: is heel soepel.
  Kunnen wij heel soepel kronkelen met ons hele lijf?
• Vogel: zweeft hoog in de lucht.
  Kunnen wij dat ook? Kunnen we net doen alsof?
• Sprinkhaan: springt hoog en ver
  Hoe hoog kunnen wij springen?
• Giraffe: is heel lang.
  Hoe lang kunnen wij ons maken?
  
  

Aan de slag in het speellokaal

Dat kunnen wij ook!
Een bewegen – stop-opdracht, de leerlingen dansen door het hele speellokaal.

Neem de zes afbeeldingen van dieren mee naar het speellokaal.

Laat alle leerlingen verspreid door het lokaal op de grond zitten. Elk dier wordt gedanst vanuit de specifieke kwaliteiten van dit dier. Benoem, terwijl de leerlingen aan het dansen zijn, de extra suggesties waarmee zij hun dans kunnen verrijken. Laat de leerlingen na elk gedanst dier weer even gaan zitten op de grond en introduceer dan het volgende dier.

• Beer: Hoe groot kun je jezelf maken? Hoe groot kun je je passen maken? Kun je je sterke voorpoten meebewegen? Het Schoolplein van Herman van Veen
• Vlieg: hoe klein kun je je maken? Kun je heel snel met je voeten trappelen? En af en toe heel stil zitten? Rondo alla Turca van Mozart
• Slang: laat je hele lijf soepel kronkelen. Kun je daarbij ook omhoog en omlaag bewegen? Kun je je helemaal oprollen? En weer uitrollen? Zachtjes over de grond glijden zonder geluid te maken? Sehr Oyounik van Hossam Ramzy
• Vogel: maak van je armen grote vleugels. Hoe maken ze vleugelslagen? Zweef met grote cirkels. Zweef langzaam omhoog en omlaag. Morgenstimmung van Edvard Grieg
• Sprinkhaan: hoe hoog kun je springen? Kun je ook kleine sprongetjes maken? Kun je ook ver springen? Van links naar rechts? Kangourous van Saint Saens
• Giraffe: Strek je heel lang uit! Til één been op en maak het zo lang mogelijk. Doe dat ook met je andere been. Hoe lang kun je je nek maken? En je rug? Loop nu met je lange poten en lange rug rond, blijf af en toe stil staan bij een boom en maak je nog langer om wat blaadjes te plukken. String Quartet no 11 in e flat major van Mozart
  
  

Muziek: Wanneer je niet per dier een apart muzieknummer wilt gebruiken, kun je ook kiezen voor:

Whiskey on the Mississippi van Kevin MacLeod.

Voer de volgende opdrachten uit:

Mijn verander-lichaam

1. Leg de zes afbeeldingen van dieren verspreid op de grond in het speellokaal.
   Vertel de leerlingen dat ze gaan ‘veranderdansen’; elke keer worden ze een ander dier en kunnen ze heel speciale dingen die dit dier kan.
   Laat één leerling dit eenmaal voordoen. Deze leerling:
   • gaat bij een kaartje staan
   • danst als dit dier bij het kaartje vandaan door het hele speellokaal
   • gaat vervolgens naar een volgende afbeelding toe
   • verandert dan in het dier van die afbeelding
   • gaat weer ronddansen als dit dier, etc.
     
     
2. Zet de muziek aan. De leerlingen kiezen een kaartje. Op muziek dansen ze van danskaartje naar danskaartje. Blijf de leerlingen stimuleren om te dansen vanuit de bijzondere eigenschappen van het betreffende dier. Laat eventueel een leerling die deze eigenschappen heel duidelijk vertaalt in zijn dans (echt hele grote stappen, super snelle trippelvoeten, krachtige sprongen etc.), dat even voordoen.

Let op: het is nu niet meer mogelijk om per dier één specifiek muzieknummer te gebruiken.

Muziek: Whiskey on the Mississippi van Kevin MacLeod

Dít wil ik kunnen!
De leerlingen kiezen een dier dat verbeeldt wat ze het liefste willen zijn of kunnen. Willen ze heel snel zijn, heel sterk, heel groot, heel soepel?  Zo ontstaan er groepjes van leerlingen die hetzelfde dier hebben uitgekozen.
Laat elk groepje nog eenmaal kort dansen vanuit de speciale eigenschappen van dit dier. Na elkaar komen zo alle groepjes aan de beurt.
De overige leerlingen kijken toe vanaf de zijkant.
Stimuleer de dansende leerlingen door, terwijl ze dansen, enkele vragen te stellen zoals benoemd bij de opdracht ‘Dat kunnen wij ook!’ op pagina 12 (kun je dit ook met je armen, kun je ook omlaag en omhoog, kun je ook van links naar rechts e.d.).
Muziek: gebruik de muziek apart per dier (benoemd bij opdracht ‘Dat kunnen wij ook!) of gebruik

Whiskey on the Mississippi van Kevin MacLeod

Doe onderstaande opdrachten of maak een keuze:

Dansvoorstelling
Maak een compilatie van drie verschillende dansopdrachten uit dit project. Bijvoorbeeld:

• Mijn lichaam: wat heb ik allemaal.
  Laat dit zien aan de hand van de opdracht ‘vastgeplakt aan iemand anders’, waarbij de leerlingen afwisselend huppelen op muziek en in een stop van de muziek met telkens een ander lichaamsdeel zitten vastgeplakt aan een andere leerling
• Wat kan mijn lichaam allemaal?
  Noem telkens een bewegingswoord dat de leerlingen meteen in dansbeweging laten zien. Gebruik daarvoor de verschillende begrippen uit de opdrachten, zoals: zwaaien, trippelen, springen, draaien, stampen, rollen en huppelen.
• Mijn fantastische lichaam
  Voer de opdracht ‘Dit wil ik kunnen’ uit waarbij kleine groepjes leerlingen dansen als het dier dat ze graag zouden willen zijn.
  
  

Begeleid de leerlingen terwijl ze dansen, door mee te praten met ondersteunende tekst. Zoals: “Ik zie hele snelle trippelpasjes”, “Wij kunnen heel goed stampen met onze voeten” en “Kijk eens wat voor lange poten die giraffe heeft”. 

Tekening ‘Mijn fantastische lichaam’
Laat de leerlingen de tekening van hun lichaamsomtrek verder uitwerken vanuit het idee ‘Mijn fantastische lichaam’. Ze kunnen zichzelf vleugels geven, extra voeten, een extra paar ogen, etc.

Bespreek met de leerlingen het doorlopen proces aan de hand van onderstaande vragen:

• Heb je iets gedaan met je lichaam waarvan je niet wist dat je het kon?
• Is er een bepaald stukje van je lichaam dat het allerliefste danst?
• Is er iets wat je graag nog een keer zou willen doen?