Beeldende kunst en herfst

Hoe je van een knutselklassieker een volwaardige kunst- en cultuurles kunt maken

“Het wordt herfst en we maken een paddenstoel van wc-rol en rood papier, oh ja… en wit papier, voor de stippen.”

Stel je voor, je laat je leerlingen met een lege wc-rol, rond papiertje en lijm een paddenstoel knutselen, een klassieker. Dat doe jij voor, zij doen het na. Dat is les één, waarin de leerlingen de vaardigheid van het knippen, plakken en ruimtelijk inzicht oefenen én de eigenschappen van de materialen leren kennen, aan de hand van een voorbeeld. Daarmee hebben ze wel kennisgemaakt met knippen en plakken, ruimtelijk denken en de eigenschappen van de materialen, maar nog niet met beeldende kunst. In les twee geef je ze hetzelfde materiaal en de opdracht er naar eigen idee iets van te maken. Dan hebben ze, na afloop, aan de hand van een beetje eigen fantasie iets gemaakt, maar nog steeds niet kennisgemaakt met bestaande beeldende kunst, én de in elkaar geknutselde papierhoeden op closetstelen hebben nog geenszins iets te maken met moeder natuur.

Filosoferen en oriënteren

Maar als je, na voormelde lessen, gaat filosoferen met je groep over de materialen die ze leerden kennen en over wat ze daarvan maakten, vervolgens een oriëntatiefase toevoegt, waarin ze voorbeelden zoeken van kunstenaars die met vergelijkbare materialen werkten, en achtergrondinformatie verstrekt, over de beweegredenen van die kunstenaars en die bespreekt. Dán kunnen de leerlingen een nieuw ontwerp maken. Met deze recent vergaarde kennis, van paddenstoelen en beeldende kunst en hoe de mens omgaat met paddenstoelen, in het achterhoofd maken de leerlingen dan een ontwerp voor een kunstwerk dat is gemaakt van dezelfde materialen als die in de eerste les. De reeks lessen wordt afgesloten met een presentatie van het hele traject dat de leerlingen hebben afgelegd. Het traject dat tegelijkertijd het resultaat is, waarop gezamenlijk gereflecteerd kan worden.

Zo heb je de klassieker ‘paddenstoel van wc-rol en rood papier’ langer laten duren dan voorgaande jaren, en twee andere klassiekers zijn daardoor (misschien) komen te vervallen, maar je bent wel de diepte in gegaan met de leerlingen. Je hebt ze kennis laten maken met de natuur, hoe de mens die natuur gebruikt, hoe kunstenaars die natuur vormgeven, met kunstgeschiedenis en hedendaagse kunst, én je hebt ze handvatten aangereikt voor de andere vakken. Dat is onderzoekend en ontwerpend leren.

COH en Beeldende Kunst

Ben je enthousiast geworden en wil je met leerlingen de discipline Beeldende Kunst verder verkennen? Bekijk in de Haagse Ladekast alle projecten met de discipline Beeldende Kunst.