Coronasubsidie maakt cultuurbezoek voor scholen alsnog mogelijk

Gerda Wessels (coördinator Planning) en Herma Roos (cultuurcoach) nemen je mee in een jaar lockdown en coronamaatregelen. De gevolgen hebben er in de Haagse kunst- en cultuursector en het onderwijs flink ingehakt. De pandemie zorgt voor zwaar weer bij makers en aanbieders van cultuuraanbod voor scholen in het primair en voortgezet onderwijs. Voorstellingen zijn afgelast en uitgesteld. Ook nu de scholen weer (deels) open zijn, wordt cultuurbezoek nog maar mondjesmaat geboekt. Toch zijn er lichtpuntjes. Want de crisis zorgt ook voor vernieuwing in het aanbod. Bovendien introduceert CultuurSchakel een speciale ‘coronasubsidie’ voor scholen en wordt er gewerkt aan het verrijken van het cultuuraanbod met digitale middelen.

Hoe de pandemie leidt tot innovatieve oplossingen

Jaarlijks genieten duizenden Haagse leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs van kunst en cultuur in theaters, bij musea en op school. Ze kunnen daarbij kiezen uit het aanbod in Vonk en Expeditie C. Deze voorstellingen vormen een essentieel onderdeel van cultuuronderwijs en voor veel kinderen is het vaak de eerste keer dat ze in aanraking komen met professionele podiumkunsten, cultureel erfgoed en museumcollecties. Toen vorig jaar alle scholen dicht moesten vanwege de lockdown, had dit dan ook direct gevolgen. Gerda Wessels, coördinator Planning: “Alle voorstellingen en museumbezoeken die gepland stonden, werden afgelast. Sommige werden verplaatst, andere definitief geannuleerd. Het bracht veel onrust en een grote logistieke puzzel met zich mee. Nog steeds is er veel onzekerheid en bewegen we per persconferentie mee met de richtlijnen.”

Korter, mobieler, interactiever

Daarbij draait alles om maatwerk. Welke makers kunnen en willen spelen op anderhalve meter afstand van elkaar en het publiek? Welke scholen willen kunstenaars en artiesten ontvangen? De kaders zijn duidelijk: houd anderhalve meter afstand, verplaats leerlingen niet of zo min mogelijk en werk met kleinere groepen. Voor de invulling van het programma betekent dat korter, mobieler, minder grootschalig en interactiever. “Theaters, musea, kunstenaars en makers hebben daar flexibel op ingespeeld”, vertelt cultuurcoach Herma Roos. “Er is druk overlegd en nagedacht over hoe ze bestaande voorstellingen konden aanpassen. De meest eenvoudige variant is een videoregistratie van een voorstelling, die leerlingen dan in de klas kunnen bekijken. Maar dat blijkt meteen ook de minst gewilde voor alle partijen. Want een voorstelling optimaal beleven, doe je nu eenmaal door deze live mee te maken. Ook kunnen niet alle voorstellingen ‘zomaar’ gestreamd worden. Een poppenkast krijg je redelijk goed voor de camera, maar voor een groot theaterpodium met speciale belichting, geluid en decors zijn al snel drie camera’s nodig.”

Op nieuwe manieren contact maken

Toch zijn er binnen een aantal maanden in Den Haag een aantal geweldige initiatieven en innovatieve producties ontstaan. Herma Roos: “Zo heeft Het Nationale Theater bij de voorstelling Het Experiment een interactieve online voorbereiding ontwikkeld. Deze les wordt heel goed ontvangen in de klas, omdat het erin slaagt om contact met de leerlingen te houden. Hetzelfde gebeurt bij de Donkere Dagen van Lonneke van Leth Dans en het Residentie Orkest, die hun programma zo inrichten dat leerlingen na afloop van de filmvertoning via livestream vragen kunnen stellen aan dansers en muzikanten. Alleen kijken wordt als ‘saai’ beschouwd, maar interactief contact met de artiesten vinden kinderen geweldig.”

Compensatie voor extra kosten

Al dit soort aanpassingen kosten tijd, energie en vaak ook geld. Voor de aanbieders, maar ook voor de scholen, die opeens met een bus naar een museum moeten in plaats van met het openbaar vervoer, of een schoolvoorstelling, die vanwege de maximale groepsgrootte, drie keer gespeeld moet worden in plaats van één keer. Voor alle boekingen uit Vonk en Expeditie C waar scholen extra kosten maken voor theater- en museumbezoek, is via CultuurSchakel een vergoeding aan te vragen. Herma Roos: “Het Haags Historisch Museum heeft bijvoorbeeld met deze coronasubsidie een filmpje laten ontwikkelen, dat in de klas getoond wordt. Vervolgens komt er een museumdocent naar school om met de leerlingen opdrachten te doen.” “Ook hier geldt eigenlijk weer dat we heel flexibel zijn. Kom dus vooral met je idee of vraag”, nodigt Gerda Wessels uit. “Er zijn nog financiële middelen voor dit schooljaar, dus maak daar gebruik van in mei en juni!”

Online als volwaardig onderdeel

“Het coronajaar heeft een enorme impuls gegeven aan online cultuureducatie. We verwachten dat culturele instellingen dat verder zullen verbreden en verdiepen waar dat waarde toevoegt. Wij zien bijvoorbeeld dat digitale middelen helpen om theater- of museumbezoek in de klas voor te bereiden of te verwerken, waardoor het bij leerlingen meer betekenis krijgt. Ook opent online letterlijk nieuwe werelden voor mensen en groepen die we anders moeilijk bereiken. Een crisis die ontwricht en schuurt, maar die dus zeker ook kansen biedt voor verdere professionalisering van het digitale cultuuraanbod en de aansluiting en verankering binnen het onderwijs.”

Meer informatie ‘coronasubsidie’

Op de website vind je alle informatie over de ‘‘coronasubsidie’.
Direct aanvragen kan via coronasubsidie@cultuurschakel.nl

Gerda Wessels - coördinator Planning
Herma Roos - cultuurcoach