Muziek op een creatieve manier die bij jou past met behulp van COH Expert

Als vakleerkracht muziek en leerkracht basisonderwijs weet ik wat er in een les gebeurt en wat leerkrachten allemaal moeten doen, en dat is niet niks. Daarom let ik extra goed op of het lesmateriaal dat ik ontwerp voor de Haagse Ladekast van Cultuuronderwijs op zijn Haags (COH) leerkracht-proof is: toepasbaar op elke school of situatie, stapsgewijs uitgelegd, met de juiste tools én de juiste begeleiding. Ook met deze begeleiding heb ik ervaring. Als COH Expert stimuleer ik leerkrachten over de muziekdrempel te stappen, zodat ze ervaren: hé, als ik het zó benader, kan ik ook muziek geven!

‘Je kan kinderen ook een liedje aanleren, zónder zelf te zingen’ 

Het vuurtje aanwakkeren

Als COH Expert op het gebied van muziek, coach ik verschillende leerkrachten op een school die met muzikale COH-projecten aan de slag gaan. Ik check met ze hoever ze zijn gekomen in een project, waar ze tegenaan lopen en waarmee ze verder zouden willen gaan. Vervolgens gaan we daar samen mee aan de slag in de klas. Ik neem een stukje van de les over als de leerkracht vastloopt, en koppel het daarna snel weer aan hem of haar terug om zelf te proberen. Mijn doel is vooral de angel uit de muziekles te halen en laten zien dat je zóveel met dit vak kunt doen. Het is meer dan alleen een liedje zingen en dit ‘goed’ of ‘fout’ doen. COH heeft als doel creativiteit te stimuleren in kinderen. In de huidige maatschappij hebben we mensen nodig die buiten de lijntjes kunnen en durven kleuren. Die niet direct denken in goed of fout, maar in mogelijkheden, oplossingen en nieuwe ideeën. In de les laat ik leerkrachten zien dat je leerlingen niet de hele tijd hoeft te begeleiden. Je hoeft niet alles zelf (voor) te doen of te kunnen. Als je een kind weet te prikkelen met vragen, filmpjes of gekke voorwerpen en zijn of haar vuurtje aan krijgt, begint de creativiteit vanzelf te stromen. Als je bijvoorbeeld kinderen zou vragen hoe je met een willekeurig voorwerp muziek zou kunnen maken, komen ze met de meest briljante ideeën. Vaak vinden ze zo’n prikkelende vraag zó leuk, dat zij de volgende les met (zelfgemaakte) voorwerpen komen aanzetten om te experimenteren. Als je als leerkracht voelt dat dit vuurtje aan gaat, dan zie je je leerlingen opeens op een hele nieuwe manier. En dát is waar ik samen met een leerkracht naar toe wil werken. 

Muziek eng?

Muziek in de klas, dat is spannend. Althans, dat denken veel leerkrachten. Zingen kan immers kwetsbaar voelen en sommigen vinden dat ze totaal geen ritmegevoel hebben. Dan zeg ik: "Ah, dat dénk je, maar ik weet zeker dat dat niet waar is. Kan je drie woorden noemen? Kan je erbij klappen, terwijl je ze noemt? Kan je nu het woord alleen denken, maar wel hardop blijven klappen?" En voilà, daar is een ritme! De werkelijkheid laat zien dat je vaak meer kan dan je denkt. Als COH Expert wijs ik ze op wat leerkrachten nú al kunnen, welke vaardigheden ze al bezitten en hoe ze deze kunnen inzetten bij het vak muziek. Bij het werken met instrumenten, bijvoorbeeld, zijn veel leerkrachten bang dat het één grote chaos wordt. Maar ik wijs ze erop dat ze de hele dag door al organiseren en managen in een klas. Die vaardigheid bezitten ze dus al. Ook met instrumenten is het slechts een kwestie van organiseren en duidelijke afspraken maken. Zo kunnen we bijvoorbeeld bij de kleuters afspreken dat leerlingen de instrumenten voor hun stoel op de grond leggen en pas oppakken als de leerkracht dat ook doet.

Creatieve aanpak

Muziek geven in de klas gaat mijns inziens niet om het uit je comfortzone stappen, maar om het creatief zijn in je aanpak. Zo kan je kinderen nog steeds een liedje aanleren, als je zelf liever niet je zangkunst laat horen. Je luistert bijvoorbeeld met de klas naar het ritme van de muziek en stelt enkele vragen die hen laten nadenken en doen. Welk ritme hoor je? Kan je het mee klappen? Nadat kinderen het lied een paar keer hebben gehoord, vraag je of ze het ook mee kunnen zingen. Of je  zegt: "ik hoor zelf niet zo goed hoe het moet, kan iemand in de klas helpen dit op het ritme mee te zingen, en dan doen we met jou mee!". Er is altijd wel een muzikaal iemand in de klas die dit makkelijk oppikt en graag het voortouw neemt. Voor je het weet produceert je klas vrolijke melodieën, zonder dat jij hoeft te zingen.

Marjolein Gijzel
COH Expert & Vakleerkracht Muziek

Wil jij ook op een andere manier met je kunstonderwijs omgaan en sta je open voor persoonlijke begeleiding? Neem contact op met één van onze cultuurcoaches om te informeren naar de mogelijkheden voor een COH Expert bij jóu op school.